- در نوشتار حاضر به اهانت به مقام معظم رهبری یا مراجع مستلم تقلید پرداخته شده است. در صورت نیاز به مشاوره حقوقی رایگان می توانید از طریق راه های ارتباطی موجود با ما تماس حاصل فرمایید.
اهانت به مقام معظم رهبری یا مراجع مستلم تقلید به چه صورت است؟
این بحث دو شق دارد اول اهانت به مقام معظم رهبری و دوم اهانت به مراجع مسلم تقلید.
در قسمت اخیر بند ۷ ماده ۶ قانون مطبوعات، اهانت به مقام معظم رهبری و مراجع مسلم تقلید در زمره مواردی قرار دارند که مخل به مبانی و احکام اسلام و حقوق عمومی به شمار می روند..
در ماده ۲۷ قانون مطبوعات برای اهانت به رهبر یا شورای رهبری جمهوری اسلامی ایران و یا مراجع مستلم تقلید، مجازات لغو پروانه نشریه و معرفی مدیر مسئول و نویسنده مطلب به محاکم صالحه و مجازات پیش بینی شده است.
از طرف دیگر در ماده ۵۱۴ کتاب پنجم قانون مجازات اسلامی تصریح شده که ((هر کس به … مقام معظم رهبری به نحوی از انحاء اهانت نماید به حبس از شش ماه تا دو سال محکوم خواهد شد.))
توضیح اینکه در بند ۷ ماده ۶ قانون مطبوعات اشاره ای به شورای رهبری جمهوری اسلامی نشده لیکن در ماده ۲۷ همان قانون این نکته اضافه شده و هرچند جبران این نقیصه در بند ۷ ماده ۶ اجتناب ناپذیر است ولی در عین حال عدم مرتفع نمودن آن موجب آزادی مطبوعات به توهین به شورای رهبری نیست، زیرا در کلان قضیه، اهانت به هر کس یا هر گروه ممنوعیت قانونی دارد و اهانت کننده مستوجب کیفر است.
اهانت به مقام معظم رهبری یا مراجع مستلم تقلید.
از نقطه نظر تفسیری این نکته حائز اهمیت است که در بند ۷ ماده ۶ مورد بحث، واژه اهانت به طور مطلق بکار رفته و حدود و معیار و مصداقی ها برای آن بیان نشده و در نتیجه چنانچه مواردی مطرح شوند که اهانت تلقی شدن آنها مورد اختلاف باشد، بیم تفسیر به رأی و تضيع حقوق هم می رود.
مثلا چنانچه دیدار با فرمایشات مقام معظم رهبری با تیتر درشت چاپ نشود و یا عکس زیبا و روشنی از ایشان در چاپ به دست نیاید و مواردی همانند آن، آیا توهین تلقی می گردند یا خیر؟
هر چند عنصر روانی یعنی داشتن انگیزه مجرمانه برای ارتکاب هر جرمی الزامی است و در این مورد هم می بایست مورد بررسی قرار گیرد، ولی اینکه به طور مطلق در حاشیه قرار دادن عکس یا مطلب هم حمل بر توهین بشود جای بحث است، زیرا در بالا هم دیدیم که در ماده ۵۱۴ قانون مجازات اسلامی، اهانت به مقام معظم رهبری را به نحوی از انحاء عنوان نموده و لذا جمع این دو ماده ممکن است موجب تفسير موسع و خارج از اصول حقوقی گردد.
راه حل این مشکل این است که باتوجه به مطالب و موضوعات پیش گفته، به هنگام شک و در مواردی که اهانت تلقی شدن چیزی به درستی روشن نیست آنرا از فرهنگ عمومی (و نه محلی و بومی)استنباط نمائيم.
البته باید توجه داشت که هنگام تهیه پیش نویس قوانین – و مخصوصا قوانین جزایی – نبایستی از کلمات و یا عبارات مبهم و چند معنایی استفاده شود، زیرا روشنی و منجز بودن مطالب به قاضی این کمک را خواهد کرد که او با سرعت بیشتری به منظور و نیت مقنن پی ببرد و برداشت های متفاوت از موضوع واحد صورت نگیرد.
در ماده ۵۱۴ مورد بحث، مجازات خاصی برای کسی که به مراجع مسلم تقلید اهانت نماید پیش بینی نشده و بهتر بود که چون :
اولا – در بند ۷ ماده ۶ و ماده ۲۷ قانون مطبوعات مراجع مسلم تقلید و پس از مقام معظم رهبری آورده شده اند.
ثانية – ماده ۵۱۴ ذیل فصل دوم تحت عنوان اهانت به مقدسات مذهبی و … قرار دارد.
این مورد از نظر دور نمی ماند و در همین راستا پیش بینی مجازات خاص صورت می گرفت.
اهانت به مقام معظم رهبری یا مراجع مستلم تقلید.
اهانت به حضرت امام خمینی و مقام معظم رهبری به نحوی از انحاء
در ماده ۵۱۴ مورد بحث اهانت به حضرت امام خمینی بنیانگذار جمهوری اسلامی و مقام معظم رهبری جرم شناخته شده و در این ماده به اهانت – به نحوی از انحاء – اشاره شده است.
استفاده از عبارت به نحوی از انحاء در این ماده از سه نظر قابل بررسی است:
اول: همانگونه که پیشتر نیز راجع به آن بحث شد، اهانت و توهین حد و حصری ندارد و در هر زمان و هر مکان مستلزم بررسی عرفی است، در نتیجه توجه به عرف محلی یا زمانی و همچنین دامنه انتشار نشریه و مخاطبانی که دارند معناگر اهانت می باشد.
دوم: اهانت بدون توجه به اینکه در نشریه ای صورت گرفته یا غیر آن بوده باشد و لذا قانونگذار با قبول این واقعیت، از عبارت – به نحوی از انحاء ۔ استفاده نموده است و در نتیجه شامل اهانت شفاهی – کتبی – فعل و یا ترک فعل میشود.
به دیگر سخن اینکه چنانچه از کسی کلمه یا جمله ای شنیده شود و یا دستخط و امضایی بدست آید که در نظر عرف محلی، توهین و اهانت – و به طور کل – موجب حقیر و سبک داشتن این حضرات شود، در دایره شمول ماده ۵۱۴ همان قانون قرار می گیرد و از نظر کیفری قابل تعقیب میباشد.
سوم: هر چند که عده ای از صاحب نظران حقوق معتقدند که عنصر مادی جرم توهین، فعل است ولی به نظر می رسد ترک فعل را هم در موارد خاصی می توان توهین به حساب آورد، زیرا در واقع توهین به معنای خوار شمردن و سبک داشتن است. لذا نمی توان با ضرس قاطع ادعا نمود که عنصر مادی این جرم فعل است، نه ترک فعل.
اهانت به مقام معظم رهبری یا مراجع مستلم تقلید.
به طور مثال چنانچه درج نام حضرت امام یا مقام معظم رهبری بدون هرگونه پیشوند یا پسوندی که موجب احترام هرچه بیشتر به مقام ولایت فقیه باشد بیان شود، از نظر عرف جامعه ما این ترک فعل به معنای استخفاف و کوچک شمردن به حساب می آید.
البته نظر آن دسته از حقوقدانانی که اهانت را فعل میدانند نه ترک فعل، با توجه به اصل قانونی بودن جرائم و مجازاتها، اشتباه نیست زیرا قانونگذار محترم همواره به اهانت به عنوان فعل نگریسته و در صورت وقوع اهانت، مجازاتی هم برای آن پیش بینی کرده است.
لیکن توجه به این بحث از این نظر لازم و ضروری است که اهانت از نظر مفهوم یا مصداق، دامنه ای وسیع در فرهنگ ما دارد و از طرفی نیز در ماده ۵۱۴ قانون م.ا از عبارت به نحوی از انحاء استفاده شده و با کمی تأمل می توان ترک فعل را هم از این عبارت استنباط نمود.
.لازم به ذکر است موسسه تهران وکیل دارای بهترین وکیل کیفری است و می توانید از خدمات مشاوره حقوقی این موسسه بهره مند شوید
برای دریافت مشاوره حقوقی کیفری توسط وکیل کیفری به صفحه فوق مراجعه نمایید یا با کارشناسان مشاوره حقوقی ما در ارتباط باشید.
بدون دیدگاه