این امر زمانی به مشکل حاد تبدیل می شود که متوفی مردی ثروتمند و دارای ملی و دارایی های فراوان باشد زیر موتی مفلوکی که هیچ مالی برای وراث خود باقی نگذاشته، به حال آنان هیچ فرقی ندارد که یک زنه باشد یا چهار زنه.
نکات مهم مشاوره حقوقی در خصوص ارت و نفقه این سناریو زمانی جذاب می شود که صاحبان عزا با دیدن چنین تفاقی دیگر چگونگی کیقیت مراسم عزاداری و کفن و دفن از حضورشان رخت برفته و تمام ذهن و فکرشان در پی تامین دلیلی است که یا رابطه زن دوم را با متوفی انکار کرده یا چیزی مثل عقد موقت بودن آن که کمی در مقدار ارث بری و سهم الارث آنان توقیف دارد را ثابت کند.
شاید در این وسط، کسی که بیشترین ضرر شامل حال او می شود همسر متوفی است. او که به نوعی از تمامی وراث كمتر نصیب حالش می شود حال با وجود زن دیگر، سهمش باید به کلی نصف شود. زنان با ازدواج و تشکیل خانواده در کنار حقوقی مثل مهریه، نفقه و … که شامل حال آنان می شود، مانند دیگر افراد خانواده در صورت فوت همسر خود یا به نوعی دیگر افراد خانواده مثل فرزند دارای حق ارث بری هستند..
ارث از حقوق مالی و اقتصادی است که زن در مواقعی را از مرد کمتر یا حتی نصف بهره مند می شود و شاید این امر دلیلی جز این مدیریت و خرج و مخارج زندگی بر عهده مرد بوده و جایی برای پس انداز شخصی باقی نمی ماند، نداشته باشد. البته همیشه این در جایی نیز ممکن است زن به طور مساوی با مرد ارث برده یا حتی در مقاطعی از مرد صاحب ارت بیشتری شود.
در این نوشتار به بحث ارث پرداخته و این که آگاهی کافی نسبت به قوانین و مقررات، چه بسا که نصیب بیشتری را شامل حال زنان کرده که همان حق واقعی آنان است.
هم ارث زن پس از فوت شوهر: ماده ۸۶۱ قانون مدنی موجبات ارث بردن از متوفی را در امر بیان کرده است که نسب و نيي است. ژان پل از آن که به عقد دائم مرد درآمد بیبی آن که همان زوجیت است حاصل می شود البته ماده ۸۶۴ بیان می دارد که از جمله اشخاصی که به موجب سیب ارث می برند هر یک از زوجین است که در حین فوت دیگری زنده باشد).
شرط عمومی بعدی برای ارث بردن زن که برای دیگر وراث باید رعایت شود ماده ۶۴۱ قانون مدنی است که اعلام می دارد: «زن نباید ممنوع از ارث باشد) . ماده ۸۸۰ قانون مدنی قتل را از موانع ارث دانسته است . یعنی اگر زن، شوهر را که مورث آن می باشد غمدا بکشد از ارث او محروم می شود .
قسمت دوم، شرط زنده بودن زن را هنگام فوت همسر بیان می دارد که و اگر چنین نباشد هیچ ارثی از بابت سهم زن به فرزندان و بستگان وی از مال شوهر تعلق نمی گیرد.
دیگر محرومیت آن است که در ماده ۸۸۱ مکرر قفون ملنی آمده، که کافر شدن زن ( همسر مسلمان ) پیش از مرگ شوهر مسلمان خود است. ماده ۶۱۳ قانون مدنی در مقدار سهم الارث زن از اموال همسرش بیان می دارد: «هر یک از زوجین که زنده باشند فرض خود را می برند و این فرض عبارت است نصف ترکه برای زوج و ربع آن برای زوجه در صورتی که میت اولاد یا اولاد اولاد نداشته باشد و از ربع ترکه برای زوج و ثمن آن برای زوجه، در صورتی که میت اولاد یا اولاد اولاد داشته باشد، مایتی ترکه بر طبق مقررات بین سایر وراث تقسیم می شود.
پس می توان گفت که اگر شوهر در زمان فوت هیچ فرزندی چه از این زن و چه در صورت ازدواج قبلی از زن قبلی نداشته باشد و همین طور نوه (اولاد اولاد) نیز نداشته باشد، زن از اموال مرد یک چهارم ارث می برد ولی اگر این شرط محقق نشود و مرد در هنگام مرگ فرزندی داشته باشد زن یک هشتم ارث می برد.
دانستیم که زن به عنوان همسر متوفی مستحق یک چهارم با یک ه م از اموال مرد است. حال این که چه مالی را می تواند به ارث ببرد بسیار مهم است چرا که در مقدار هم زن مؤثر است در گذشته یعنی قبل از بهمن ۱۳۸۷ ماده ۶۴۶ قانون مدنی چنین بیان می داشت که: زوجه فقط از اموال منقوله (از هر قبیل که باشد) و دوم از انبيه و اشجار ارث می برد، یعنی در این ماده هیچ حقی از اموال غیرمنقول که همان زمین به طور معمول است برای زن فرض نشده بود. به قول معروف فقط از هوایی (اعیان) یک چهارم یا یک هشتم ارث می برد . اما این رأی پس از ۷۰ سال در مجلس هشتم تغییر کرد و بدین صورت شد که زوجه در صورت فرزنددار بودن زوج، یک هشتم از عین اموال منقول و یک هشتم از قیمت اموال غیرمنقول اعم از عرصه و اعیان ارث می برد . در صورتی که زوج هیچ فرزندی نداشته باشد هم زن یک چهارم از کلیه اموال است . در اینجا قیمت اموال غیرمنقول اعم از عرصه که زمین است و قبلا چنین نبود) به این ماده افزوده شده است.
پس باید بعد از مرگ شوهر علاوه بر اموال منتول که تقسیم می شود اموال غیرمنقول قیمت گذاری شده و یک چهارم و یا یک هشتم از این قیمت به زن داده شود.
نکته: اگر شوهر در زمان فوت هیچ فرزندی چه از این زن و چه در صورت ازدواج قبلی نداشته باشد و همین طور نوه نیز نداشته باشد، زن از اموال مرد یک چهارم ارث می برد . در مواقعی امکان دارد که ورثه دیگر متوفی از قیمت گذاری مال غیرمنقول امتناع کند، ماده ۹۴۸ قانون مدنی این امکان را به زن داده است که حق خود را از عين اموال التيفاء کند، پس وی می تواند در مرحله ی اول، ورثه را از طریق دادگاه اجبار به قیمت گذاری و دریافت سهم خود کرده : در غیر این صورت و ادامه ی امتناع ورثه، بر اساس رویه قضایی موجود، زن می تواند سهم مشاع خود را از عین یعنی خود زمین و خانه تملک کند.
ازدواج موقت بدون هیچ ارثی همان طور که بیان شد شرط اصلی برای ارث بردن زن از همسرش وجود زوجیت دائمی بین آنهاست . از مفهوم ماده ۶۴۰ قانون مدنی که قید زوجیت دائمی را ذکر کرده می توان چنین فهمید که در نکاح منقطع (موقت) هيچ ارثی برای زن راه ندارد، حتی زن مثل مورد نفقه که می توانست آن را در عقد شرط کند دیگر نمی تواند شرط تورات را در نکاح منقطع (موقت) بگنجاند و اگر چنین شود شرط باطل است.
بدون دیدگاه