سرقفلی یا با اصطلاح حق کسب و پیشه که در حقیـقت وجه و پـولی می‌باشد که مستأجر برای مالکیت منافع یک مکان تجاری به صاحب ملک و مالک پرداخت می‌کند ولی همچنان مالکیت عین و ملک مکان تجاری متعلق به صاحب ملک و مالک باقی می‌ماند و برای استفاده مستأجر از عین و ملک مکان تجاری قرارداد اجاره با صاحب ملک ثبت می‌شود و اجاره بها توسط مستأجر به مؤجر و مالک پرداخت می‌شود. مستاجر باید بر طبق قرار داد خود تمام اجازه بها را سر موعد پرداخت کند.
سرقفلی در در اصلاح عبارت است از حقی که بازرگان و کاسب به محلی پیدا می‌کند. یعنی بعد گذشت چند سال که در آن مکان کاسبی می‌کند؛ حق اعتبار و شهرت پیدا می‌کند، به جهت تقدم در اجاره، حسن شهرت، جمع آوری مشتری و رونق کسبی که در اثر عملکرد مستاجر محل به وجود می‌آید. در مکانی که کسب می‌کرده، دارای شهرت و اعتبار بوده به همین سبب دارای حق کسب پیشه در مکان مورد اجاره شده است. (قانون روابط مالک و مستأجر،مصوب خرداد ماه 1339 که به صراحت حق کسب و پیشه و تجارت را شناخته است.)
حق کسب پیشه حقی قدیمی بوده که در ابتدا میان کاسبان است یعنی وجود داشته اما به مرور زمان این سر قبلی یا حق کسب و پیشه وارد قانون هم شده، به گونه‌ای که مواد قانون برای آن تعریف شده است.
در موقع انعقاد عقد اجاره میان مالک و مستاجر، محل تجاری مالک علاوه بر اناره مکان که از مستاجر می‌گیرد؛ در همان ابتدا وجهی هم تحت عنوان سرقفلی می‌گیرد تا به عنوان وثیقه نزد مالک به امانت باشد، مستاجر با دادن وجه سرقفلی به مالک، یک حقی پیدا می‌کند که به واسطه این حق نسبت به دیگران در اجاره کردن محل مزبور حق تقدم دارد و هر سال موعد تمدید اجاره نسبت به سایرین حق تقدم دارد و اگر مستاجر محل را دوباره اجاره نکند و بخواهد محل را تخلیه کند؛ مالک وجه سرقفلی که در ابتدای اجاره از مستاجر گرفته به قیمت عادله روز به او بر می‌گرداند. یعنی باید پولی را که گرفته اگر با آن کار می‌کرده با سود حاصله به مستاجر پرداخت کند اما یه موقع هست که مالک در ابتدا از مستاجر سرقفلی نمی‌گیرد و به مستاجر حق می‌دهد که در صورتی که مستاجر نخواهد خودش به فعالیت تجاری ادامه دهد، ملک را بتواند به دیگری انتقال دهد. پس در صورتی که مستاجر اول حق انتقال به غیر داشته و در ابتدا به مالک سرقفلی نداده باشد می‌تواند از مستاجر جدید سرقفلی بگیرد. البته به عنوان اعتبار و شهرتی که خودش در آن‌مکان ایجاد کرده و مستاجر جدید هم در صورت تخلیه باید سرقفلی را از مستاجر اول بگیرد و نمی‌تواند به مالک مراجعه کند. زیرا مالک در این ماجرا دخالتی نداشته و پول را به مالک نداده تا از او طلب کند پس مستاجر دوم باید این نکته را در نظر داشته باشد که سر قبلی به چه کسی می‌دهد و از چه کسی باید طلب کند.
میزان و ارزش سرقفلی چگونه و توسط چه کسی مسخص می‌شود؟
سرقفلی با توجه به نوع بنا، کمیت و کیفیت آن و موقعیت محلی و تجهیزات و امکانات آن توسط مالک پیشنهاد و با توافق طرفین تعیین می‌شود و در صورت عدم توافق دادگاه تعیین می‌کند. (ماده 10 قانون روابط موجر و مستاجر 76) دادگاه با در نظر گرفتن شرایط کلی هر دو طرف معامله کنند، میزانی را برای پرداخت حق کسب و پیشه پرداخت کند.
میزان و ارزش حق کسب و پیشه چگونه و توسط چه کسی تعیین می شود؟
حق کسب و پیشه اصولا طول مدت اجاره و حسن شهرت مستاجر که در معروفیت محل مزبور افتاده است و نوع کسب و پیشه و تجارت، ملاک قرار می گیرد و توسط دادگاه و با جلب نظر کارشناس تعیین می شود. (م 18 قانون روابط موجر و مستاجر سال 56)
برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه می‌توانید از وکلای مجموعه تهران وکیل کمک بگیرید. وکلای مجموعه تهران وکیل آماده‌ی خدمت رسانی به شما مشتریان عزیز می‌باشند. جلب رضایت شما مشتریان گرامی، هدف وکلای صاحب تجربه این مجموعه است؛ پس با اطمینان خاطر پرونده‌های خود را در این زمینه به وکلای تهران وکیل بسپارید و با شماره‌های موجود در سایت تماس بگیرید.
بدون دیدگاه