این مطلب موضوع نحوه تنظیم شکوائیه و مراجعه به دادسرای را بررسی می کند.
برای رسیدگی به هر عنوان مجرمانه، مراحل چهارگانه ای وجود دارد که شاکی باید ضمن آگاهی از این مراحل اقداماتی که به وی مربوط و منتسب می باشد را انجام داده تا شکوائیه وی ثبت و انجام تحقیقات، تعقیب، رسیدگی، صدور حکم و اعمال مجازات فراهم گردد.
تنظیم شکوائیه و مراجعه به دادسرای صالح
اولین اقدام شاکی برای اعلام جرم و تظلم خواهی تنظیم شکوائیه می باشد؛ چرا که مطابق ماده ۶۴ قانون آیین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۹۲ یکی از جهات قانونی برای شروع به تعقیب، شکایت شاکی یا مدعی خصوصی است. البته اگر جرم جنبه عمومی داشته باشد اقامه دعوا و تعقیب متهم از این جنبه از وظایف دادستان محسوب میشود. الف) نحوه تنظیم شکوائیه و شرایط آن: به تکلیف ماده ۶۸ قانون آیین دادرسی کیفری شاکی یا مدعی خصوصی می تواند شخصا یا توسط وکیل شکایت کند. در شکوائیه موارد زیر قید میشود.
١. نام و نام خانوادگی، نام پدر، سن، شغل، میزان تحصیلات، وضعیت تأهل، تابعیت، مذهب، شماره شناسنامه، شماره ملی، نشانی دقیق و در صورت امکان نشانی پیام نگار (ایمیل)، شماره تلفن ثابت و همراه و کد پستی شاکی؛
۲.موضوع شکایت، تاریخ و محل وقوع جرم؛
٣. ضرر و زیان وارده به مدعی و مورد مطالبه وی؛
۴. ادله وقوع جرم، اسامی، مشخصات و نشانی شهود و مطلعان در صورت امکان؛
۵. مشخصات و نشانی مشتکی عنه یا مظنون در صورت امکان؛
قوه قضائیه مکلف است اوراق متحدالشکل مشتمل بر موارد فوق را تهیه کند و در اختیار مراجعان قرار دهد تا در تنظیم شکوائیه مورد استفاده قرار گیرد. عدم استفاده از اوراق مزبور مانع استماع شکایت نیست.
بعد از تنظیم شکوائیه شاکی باید از دو جهت تمبر باطل نماید:
١. تمبر از بابت تصدیق اوراق پیوستى: همزمان با تنظیم شکوائیه باید شاکی تمامی اسناد و مدارک و ادله مکتوب خود را پیوست شکوائیه نموده و این اسناد را به تکلیف بند ۱۷ قانون وصول برخی از درآمدهای دولت و مصرف آن در موارد معین باید با پرداخت مبلغ «۵٫۰۰۰ ریال» مصلی نماید.
۲. تمبر هزینه شکایت کیفری: باید با مراجعه به واحد تمبر در دادسرای مربوطه مطابق بند ۴ قانون وصول برخی از درآمدهای دولت و مصرف آن در موارد معین با پرداخت مبلغ « ۵۰,۰۰۰ »تمبر از بابت هزینه شکایت ابطال نماید.
ب)تقدیم شکوائیه به دادسرای صالحه: بعد از تنظیم شکوائیه، دومین اقدام شاکی تقدیم این عرض حال به دادسرای صالح برای رسیدگی می باشد.
مستفاد از ماده ۱۱۶ قانون آیین دادرسی کیفری سلسله مراتب صلاحیت دادسراهای برای رسیدگی به جرم به شرح ذیل می باشند
۱.دادسرای محل وقوع جرم: اصل و قاعده این است که شاکی باید ابتدأ شکوائیه خود را به دادسرای محل وقوع جرم تقدیم نمایند.
برای دریافت مشاوره حقوقی با می توانید با وکیل متخصص دیوان عدالت اداری شماره های موجود در سایت تماس حاصل فرمایید.
۲. دادسرای محل کشف جرم یا دستگیری متهم: اگر محل وقوع جرم مشخص نباشد، شکوائیه به دادسرایی تقدیم می شود که جرم در حوزه آن کشف شده یا متهم دستگیر شده است.
٣. دادسرای محل اقامت متهم: به هر دلیلی اگر محل وقوع جرم مشخص نباشد یا جرم کشف نشده یا متهم دستگیر نشود شکایت به دادسرای محل اقامت متهم تقدیم خواهد شد.
ج)تحویل شکوائیه به معاونت ارجاع: شاکی بعد از ابطال تمبر و مصدق نمودن تمام اوراق کپی، شکوائیه خود را در دادسرا به قسمت معاونت ارجاع تقدیم می کند. معاون ارجاع پس از بررسی پرونده در صورت نبودن مانع (رعایت صلاحیت ذاتی و محلی و هزینه و ابطال تمبر) ممکن است با توجه به رویه موجود، اقدام به ارجاع پرونده به کلانتری مربوطه و یا یکی از شعبات بازپرسی یا دادیاری نماید که هر دو حالت را بررسی می کنیم:
۱. ارجاع پرونده به کلانتری مربوطه: در این حالت قبل از ثبت پرونده در دادسرا پرونده به کلانتری که جرم در حوزه آن اتفاق افتاده یا در حوزه آن کشف شده یا متهم در حوزه آن دستگیر شده ارجاع داده می شود تا تحقیقات لازم توسط کلانتری مربوطه انجام شود.
در این صورت شاکی باید با توجه به محل ارتکاب جرم یا کشف آن به کلانتری مربوط به قسمت (معاضدت قضائی) مراجعه کرده و پس از دستور رئیس بخش مربوطه شکوائیه خود را به قسمت ثبت رایانه تحویل نماید.
پس از ثبت شکوائیه باید آن را در اختیار یکی از ضابطین دادگستری که در آن محل ( معاضدت قضائی)مشغول به کار هستند قرار دهد تا اطلاعات و تحقیقات دستور داده شده توسط ضابطین دادگستری مربوطه انجام گیرد و پرونده دوباره به دادسرا ارجاع داده شود.
۲. ارجاع پرونده به یکی از شعب دادیاری یا بازپرسی: در این حالت شاکی پس از تحویل شکوائیه از معاونت ارجاع باید به دادیاری یا بازپرس مشخص شده که قسمت پایین شکوائیه نوشته می شود، مراجعه کرده تا پرونده در آن شعبه ثبت گردد. البته ممکن است قبل از ثبت شکایت باز پرس یا دادیار محترم دستوراتی برای انجام تحقیقات مقدماتی برای کلانتری مربوطه صادر نماید که در این صورت شخص باید به کلانتری مربوطه مراجعه نماید و اقداماتی که در حالت اول شرح داده شد را انجام دهد.
داخطاریه و تعیین جلسه در شعب دادیاری یا بازپرسی
بعد از برگشت پرونده از کلانتری با آگاهی مربوطه مدیر دفتر شعبه پس از تحریر کلاسه پرونده روی پوشه و بررسی اسناد و مدارک پیوست در صورتی که پرونده را کامل ببیند فورا پرونده را در اختیار شعب رسیدگی کننده قرار خواهد داد.
۱. پرونده از نظر شعب رسیدگی کننده کامل است: بازپرسی یا دادیاری رسیدگی کننده دستور تعیین وقت رسیدگی( به ساعت روز- ماه – سال)به همراه علت حضور را به مدیر اعلام و مدیر ضمن صدور اخطاریهای و تحویل آن به واحد ابلاغات قضائی یا کلانتری مربوط وقت جلسه رسیدگی را به طرفین یا وکلای آنان ابلاغ می کند.
در اخطاریه باید حتمأ علت حضور متهم به همراه نتیجه عدم حضور و حق داشتن وکیل باید قید شود.
۲. پرونده از نظر شعب رسیدگی کننده ناقص است: اگر تحقیقات ناقص باشد یا نیاز به تحقیقات یا استماع شهادت شهود باشد یا ارجاع امر به کارشناسی نیاز باشد پرونده مجددا به دستور مقام قضائی حسب مورد به به کارشناسی یا کلانتری یا آگاهی مربوطه ارجاع می شود تا دستورات قضائی به سرانجام برسد.
ذ) رسیدگی در شعبه بازپرسی و دادیاری حسب مورد
اگر اخطاریه تشریفات قانونی ابلاغ را داشته باشد پرونده معد برای رسیدگی است حضور و عدم حضور شاکی یا متهم مانع رسیدگی نیست، مگر در موارد خاص که از حوصله بحث ما خارج است.
مقام رسیدگی کننده بعد از استماع اظهارات حاضرین و بررسی اسناد و مدارک موجود در صورتی که نیاز به تحقیقات دیگری نباشد پس از اخذ آخرین دفاع از متهم به شرح ذیل رأی صادر نمایند.
- صدور قرار منع تعقیب یا موقوفی تعقیب: در صورتی که عمل جرم نباشد یا عمل ارتکابی منتسب بر متهم نباشد قرار منع تعقیب صادر خواهد کرد ولی اگر متهم فوت کند یا شاکی در جرائم قابل گذشت اعلام گذشت نماید یا جرم مشمول عفو یا مرور زمان یا فسخ قرار گیرد یا موضوع اعتبار امر مختومه داشته باشد به تکلیف ماده ۱۳ قانون آیین دادرسی کیفری باز پرس قرار موقوفی تعقیب صادر خواهد کرد. این قرار ظرف ۱۰ روز از تاریخ ابلاغ پس از تأیید دادستان یا دادیار اظهارنظر قابل اعتراض در دادگاه صالحه از سوی شاکی میباشد.
۲. صدور قرار جلب به دادرسی: بازپرس یا دادیار محترم در صورتی که با بررسی محتویات پرونده و تحقیق و استنطاق از اصحاب دعوا و شهود آنان معتقد به تحقق جرم باشند و شرایط مندرج در بند یک را احراز ننمایند باید قرار جلب به دادرسی صادر نمایند این قرار به دادستان اعلام و دادستان در صورت موافقت بر اساس آن کیفرخواست صادر می کند.
ارجاع پرونده به دادگاه بدوی و تعیین وقت رسیدگی
بعد از صدور کیفرخواست پرونده به دادگاه صالح حسب مورد دادگاه عمومی (کیفری یک یا دو) یا انقلاب یا نظامی ارجاع می شود و پس از ثبت در دفتر کل و ارجاع به یکی از شعب پرونده به نظر قاضی شعبه رسیده و ایشان در صورت کامل بودن پرونده دستور تعیین وقت و ابلاغ جلسه رسیدگی به اطراف شکوائیه را خواهد داد و در صورت ناقص پرونده دستور برگشت پرونده به دادسرا با قید موارد نقص تحقیقات را خواهد داد.
بعد از اینکه جلسه رسیدگی به اصحاب دعوا یا وکلای آنان ابلاغ شد در زمان تعیین شده جلسه رسیدگی تشکیل و اسناد و مدارک موجود مجددأ مورد بررسی قرار می گیرد ممکن است دوباره از گواهان گواهی شود النهایه دادگاه بدوی صالحه به شرح ذیل تصمیم گیری می کند.
۱. صدور حکم برائت: اگر اسناد و مدارک را کافی برای تحقق جرم ندانست یا به هر علتی وقوع یا انتخاب جرم را به متهم احراز نکرد، حکم برائت صادر خواهد کرد که این حکم از سوی شاکی ظرف مهلت ۲۰ روز برای اشخاص مقیم ایران و ظرف مهلت دو ماه برای اشخاص قابل تجدیدنظر در دادگاه تجدیدنظر استان می باشند.
۲. صدور حکم محکومیت: اگر محکمه با بررسی اوراق پرونده و اظهارات شهود و اسناد موجود معتقد به ارتکاب جرم از سوی متهم باشد وی را حسب مورد به مجازات قانونی جرم محکوم می کند. این رأی از تاریخ ابلاغ از سوی محکوم علیه ظرف بیست روز برای اشخاص مقیم ایران و دو ماه برای اشخاص خارج ایران قابل تجدیدنظرخواهی در دادگاه تجدیدنظر می باشد.
ارجاع پرونده به دادگاه تجدیدنظر و تعیین وقت رسیدگی با
اعتراض هر یک از اصحاب دعوا (شاکی یا مشتکی عنه) پرونده به دادگاه تجدیدنظر استان محل وقوع جرم ارسال می گردد، بعد از ارسال در دفتر کل ثبت و النهایه به یکی از شعب برای رسیدگی به تجدیدنظرخواهی ارجاع می شود که مجدد در آنجا نیز ثبت می گردد. اگر حکم بر محکومیت متهم صادر شده باشد به تکلیف مقررات جدید قانون آیین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۹۲ جلسه رسیدگی حضوری برای دادگاه تجدیدنظر رسیدگی کننده الزامی است و الا بدون حضور اصحاب دعوا به تجدیدنظرخواهی رسیدگی و تصمیم قطعی می گیرد و این رأی به اصحاب دعوا ابلاغ می گردد.
گفتار چهارم: اجرای حکم در دادسرای محل وقوع جرم
در صورتی که رأی قطعی مبنی بر محکومیت متهم صادره شده باشد، پرونده برای اجرا به واحد اجرای احکام کیفری در دادسرای محل وقوع جرم ارجاع می شود و این دادسرا حسب مقررات مندرج در مواد ۵۲۹ الی ۵۸۸ قانون آیین دادرسی کیفری حکم را اجرا خواهند کرد.
لازم به ذکر است برای صحبت با وکیل دیوان در باب نحوه تنظیم شکوائیه و مراجعه به دادسرای می توانید از مشاوره حقوقی رایگان بهره مند شوید.
برای دریافت مشاوره حقوقی کیفری توسط وکیل کیفری به صفحه فوق مراجعه نمایید یا با کارشناسان مشاوره حقوقی ما در ارتباط باشید.
1 دیدگاه
سلام ماشاهدمبایعه نامه داشتیم وبراساس مدارک وشواهدحکم قطعی گرفتیم حالابعدازچندسال شاهدماباطرفهای مقابل ماتبانی کرده واقراربه شهادت کذب نموده وبراین اساس دردادسراقرارجلب به دادرسی صادرشده شهادت شاهدهم خارج ازدادگاه بوده چطوردادستان اورامجرم شناخته( مگرطبق ماده ۶۵۰شهادت بایدنزدمقامات رسمی باشه)؟ حالاماازشاهدوطرفهایمان شکایت تبانی برای بردن مال غیرکرده ایم لطفآماراراهنمایی بفرماییداستادعزیزممنون میشم.آیاامکان ورودبه شکایت کذب برای ماوجوددادرد؟ ممنون