درخواست تخلیه ملک مورد اجاره به لحاظ انتقال به غير

مالک ملک تجاری به طرفیت مستأجر و منتقل اليه (مستأجر دوم) دادخواست تخلیه ملک مورد اجاره را به لحاظ تخلف از شرط (انتقال به غیر) تقدیم دادگاه کرده است. با توجه به محتویات پرونده تخلف مستأجر اول محرز بوده و مورد هم مشمول قانون روابط موجر و مستأجر مصوب سال ۱۳۵۶ است. و وفق ماده ۱۹ قانون مذکور نصف حق کسب و پیشه حسب مورد به مستأجر یا منتقل اليه پرداخت می شود. حال سؤال این است که نصف حق کسب و پیشه چه زمانی به مستأجر و چه زمانی به منتقل اليه (متصرف) تعلق می گیرد؟ اگر مستأجر ملک را بعد از صدور حکم به کس دیگر انتقال داده باشد که اصلا طرف دعوا نبوده ولی متصرف فعلی باشد در این حالت نصف حق کسب و پیشه به چه کسی تعلق می گیرد؟

در این مطلب درخواست تخلیه ملک مورد اجاره به لحاظ انتقال به غير ارائه شده است. شما می توانید از طریق شماره های زیر با بهترین وکیل دیوان عدالت ارتباط بگیرید و سوالات حقوقی خود را از او بپرسید تا در اسرع وقت به آن ها پاسخ داده شود.

نظر اکثریت

در مورد قسمت اول سؤال، با توجه به تبصره ۱ ماده ۱۹ قانون روابط موجر و مستأجر سال ۱۳۵۶ که لفظ حسب مورد را به کار برده هر چند تصریحی در قانون وجود ندارد اما برای حل تعارض با عنایت به رویه قضایی حاکم، هرگاه مستأجر اول در زمان انتقال ملک به مستأجر دوم (منتقل اليه يا تصرف حق کسب و پیشه را گرفته و ملک را با دریافت کلیه حقوق کسبی انتقال داده باشد حق کسب و پیشه به تصرف انتقل إليه – مستأجر دوم) تعلق می گیرد زیرا بابت حق کسب و پیشه پول پرداخت کرده است اما اگر مستأجر اول ملک را بدون دریافت حق کسب و پیشه انتقال داده باشد حق کسب و پیشه به مستأجر أول تعلق می گیرد.

در مورد قسمت دوم سؤال، در مورد اجرای حکم تخلیه علیه متصرف اجرا می شود، اما حق کسب و پیشه وفق تبصره ماده مذکور به مستأجر یا متصرف حسب تصمیم دادگاه تعلق می گیرد که طرف دعوا بوده، اگر بیان شده حق کسب و پیشه به متصرف تعلق گیرد منظور، متصرفی است که طرف دعوا قرار گرفته است نه هر متصرفی، طبیعی است که متصرفی که بعد از صدور حکم ملک به وی انتقال یافته میتواند دعوا کند.

نظر اقلیت

در مورد قسمت اول سؤال که اصولا دعوای مطروحه باید به طرفیت مستأجر یا متصرف طرح شود نه هر دو نفر. وقتی به طرفیت هر کس که در زمان طرح دعوا متصرف بوده طرح شود حق کسب و پیشه به او تعلق می گیرد.

در مورد قسمت دوم سؤال نیز حق کسب و پیشه به کسی که به طرفیت وی طرح دعوا شده تعلق می گیرد و متصرفی که طرف دعوا نبوده و بعد از صدور حکم متصرف شده استحقاق دریافت حق کسب و پیشه را ندارد. |

نظر کمیسیون

نشست قضایی (۴) مدنی: در مورد قسمت اول: در صورتی که حق انتقال به غیر از مستاجر سلب شده باشد مستاجر مورد اجاره را به دیگری انتقال دهد موجر حق درخواست تخلیه را دارد.

در این صورت مستأجر یا متصرف بر حسب مورد، استحقاق دریافت نصف حق کسب و پیشه را خواهد داشت و در این خصوص دو حالت پیش میاید:

حالت اول اینکه مستأجر اول ضمن انتقال ملک به مستأجر دوم حق کسب و پیشه گرفته باشد و مستأجر دوم متصرف است. در این حالت حق کسب و پیشه به مستأجر دوم تعلق می گیرد. زیرا منتقل اليه (مستأجر دوم) بابت حق کسب و پیشه پولی به مستأجر اول پرداخته است و نباید از این رهگذر متضرر شود و حکم تخلیه عليه او اجرا می شود.

حالت دوم اینکه مستاجر اول بدون دریافت حق کسب و پیشه ملک را به مستأجر دوم منتقل کرده حق کسب و پیشه به مستأجر اول تعلق می گیرد.

در مورد قسمت دوم سؤال: اصولا حکم تخلیه علیه متصرف اجرا می شود اما حق کسب و پیشه بر طبق تبصره ۱ ماده ۱۹ قانون روابط موجر و مستاجر حسب مورد به مستأجر یا متصرف که طرف دعوا بوده تعلق می گیرد.

بدیهی است اگر بعد از صدور حکم تخلیه به لحاظ تخلف از شرط مستأجر اول ملک را به دیگری انتقال دهد با توجه به اینکه مستأجر بعدی طرف دعوا نبوده او می تواند برای وصول حق کسب و پیشه طرح عوا کند.